Filipijnse Migranten in Nederland in 'Race naar de Bodem'
Verhardende uitbuiting van Filipijnse migranten ondermijnt Nederlandse arbeidsrechten
NFS Persbericht
Amsterdam, 1 mei 2024
Door gebrek aan werk, lage lonen en slechte werkomstandigheden zoeken vele Filipino’s werk in het buitenland als Overzeese Filipijnse Arbeiders (OFW) om daarmee hun familie uit de armoede te helpen en te zorgen voor een betere toekomst voor hun kinderen. In totaal leven zo’n 10 miljoen Filipino’s in het buitenland, waaronder 2,3 miljoen Overzeese Arbeiders. Vorig jaar vertrokken zo’n 1 miljoen arbeiders als huishoudhulp of vakman/vakvrouw. Niet alleen zijn ze dan gescheiden van hun familie, in een vreemd land zijn ze extra kwetsbaar voor misbruik.
Zo ook Simon (niet zijn ware naam). Hij is geboren in Bicol, waar Luzon in het zuiden aan de Visayas grenst. Hij werkte als lasser o.a. in de bouw. Getrouwd en 3 kinderen, wonen ze in Bulacan, ten noorden van Metro Manila. Voor hun eerste kind geboren werd, vertrok hij al als een hooggekwalificeerde lasser (tig-lasser) om zijn familie te kunnen onderhouden. Hij heeft zo jarenlang in verschillende landen in Azië en het Midden-Oosten gewerkt, onder andere in olieraffinaderijen.
Deze keer werd hij in een groep van overzeese arbeiders naar een bedrijf in Polen gestuurd met de belofte dat hun visum en werkvergunning geregeld waren. Je komt om te werken, maar hier moesten ze eerst weer opnieuw testen doen en medisch gekeurd worden en daarvoor opnieuw betalen. Toen voelde hij al nattigheid. Hij heeft daar gewerkt, maar vaker niet, wachtend op werk. Uiteindelijk zijn ze met z’n tweeën naar België gestuurd. Daar hetzelfde verhaal, weer testen doen en enkele dagen werken, maar vaker niet. Dat betekent dan ook geen geld verdienen. Als migrant werd hem 12 euro per uur beloofd, niet eens het minimumloon, terwijl collega arbeiders die hetzelfde laswerk deden, 37 tot 40 euro per uur verdienden! Tel uit je winst voor de tussenbedrijven, die met dit verdienmodel veel achteroverdrukken! Tijdens dit hele proces liet Simon al zijn ongenoegen blijken en kwam hij op voor zijn rechten. Op 21 maart is hij overgeplaatst naar Nederland waar hij weer slechts enkele dagen heeft gewerkt. Door de wantoestanden die hij meemaakte, heeft hij de Filipijnse ambassade aangeschreven. Toen bleek dat de documenten die ze voor hem hadden geregeld vals waren. Hij werd onder druk gezet! Hij zou geen werk meer krijgen als hij zijn protestbrief niet introk. Uiteindelijk heeft hij contact gekregen met Migranten-Nederland, de organisatie die opkomt voor de belangen van Filipijnse migranten. Zij komen nu op voor zijn rechten met hulp van andere organisaties, zodat Simon betaald krijgt wat hem toekomt en weer aan het werk kan voor zijn familie in de Filipijnen.
Arbeidsrechten in neerwaartse spiraal ‘Race naar de Bodem’
Wat Simon is overkomen staat niet op zichzelf. Filipijnse arbeidskrachten worden vaker via een Pools of Bulgaars bedrijf in landen als Nederland, België en Duitsland te werk gesteld, om te werken voor het loon en de arbeidsvoorwaarden (o.a. sociale verzekering), die in Polen gelden en die veel lager zijn dan die in Nederland. Dat is al eerder aan de kaak gesteld door de vakbond FNV bij groepen Filipijnse chauffeurs die in Nederland werkten. Niet alleen worden deze overzeese arbeiders uitgebuit, maar met hun lage loon en arbeidsvoorwaarden worden de rechten die in Nederland gelden verder uitgehold. De Filipijnse chauffeurs kregen een lager loon en slechtere arbeidsvoorwaarden dan de collectieve arbeidsovereenkomst voor de transportsector voorschrijft.
Zo hebben bedrijven als die waar Simon voor werkt veel goedkopere arbeiders, waarmee ze bedrijven die hun medewerkers netjes volgens de geldende CAO uitbetalen, wegconcurreren. Het is concurrentie op basis van arbeidsvoorwaarden, wat verboden is. Dit noemen we de ‘Race tot he Bottom’, waar geen rechten meer zijn, geen ondergrens is, zodat alleen schrijnende armoede voor hen over blijft.
In 2007 heeft het Oecumenisch Instituut voor Arbeidseducatie en Onderzoek (EILER) de publicatie ‘Race to the Bottom Laboring under imperialist globalization in the Philippines’ uitgebracht. Daarin wordt uitgewerkt hoe de flexibilisering van de arbeid niet alleen het verdiende loon verlaagt, maar ook andere rechten afbreekt, ook die om je te organiseren. In Nederland is er de afgelopen 40 jaar ook duidelijk een trend van het verlagen van het minimumloon en verminderen van sociale voorzieningen. Deze Poolse constructie voegt nog een extra laag toe aan die ‘Race naar de Bodem’ om die rechten verder uit te hollen!
Bronnen:
EILER, 2007 laboring under imperialist globalization in the Philippines
Nieuwsblad Transport, 2024 Utrechtse transporteur had dertien illegale chauffeurs in dienst https://www.nt.nl/wegvervoer/2024/04/02/utrechtse-transporteur-had-dertien-illegale-chauffeurs-in-dienst/?gdpr=accept
NRC, 2024 Hoe flexibilisering van dé oplossing tot hét probleem werd https://www.nrc.nl/nieuws/2024/04/12/hoe-flexibilisering-van-de-oplossing-tot-het-probleem-werd-a4195945?t=1713074311
RTV Oost, 2024 Vijftig Filipijnse chauffeurs volgens FNV uitgebuit door transportbedrijf uit Deventer https://www.rtvoost.nl/nieuws/2324605/vijftig-filipijnse-chauffeurs-volgens-fnv-uitgebuit-door-transportbedrijf-uit-deventer